Hallo allemaal. Sorry voor het lange tijd geen berichtjes plaatsen, maar hierbij dan weer een verhaaltje. Onder het tabblad 'foto's' kun je een selectie van de foto's van afgelopen periode terugvinden. Veel lees- en kijkplezier!

In het begin was het voor ons allebei erg wennen om hier te werken. Dit kwam omdat het klimaat heel erg anders is dan in Nederland en de mentaliteit van de mensen ook. We moesten een ritme vinden om goed te kunnen werken. Inmiddels is dat gelukt en zijn we aardig op weg. We spreken minstens één keer per week af met Lufiandi (PhD-student die ons hier begeleidt) op zijn kantoor in de stad. We gaan daar heen om te overleggen over de voortgang van onze stageopdracht en hij laat ons ook kennis maken met de stad. Zo zijn we met hem ook naar de minaret van de grote moskee in Bandung geweest, vanwaar je over heel de stad kon uitkijken.

De eerste paar dagen bestond ons vervoer vooral uit taxi's en GoCars. Dit laatste is iets heel handigs. Je kan namelijk een app installeren waarmee je een motor of auto kan bestellen die je van A naar B brengt voor een veel lager tarief dan een taxi. Superhandig en voordelig! Maar een eigen motortje is toch nog handiger. Deze hebben we al snel gekregen, waardoor we nu overal heen kunnen gaan waar en wanneer we willen. Gelukkig heeft Michael een motorrijbewijs en zijn we dus gewoon verzekerd (voor de bezorgde mensen thuis ).

In de eerste volle week hier zijn we met Peter en Willy mee gegaan naar Majalaya. Zij zouden daar een week verblijven voor hun stageonderzoek en wij zijn de eerste dag mee geweest om te kijken hoe het daar is. De wijk Ciwalengke is namelijk erg vervuild door de industrie en landbouw. Ook helpt het niet mee dat er geen fatsoenlijk riool is en al het afval van de industrie, landbouw en van de mensen wordt dus direct in de rivier geloosd. Dit veroorzaakt heel veel vervuiling in de rivier en het stinkt ook enorm. Deze excursie gaf ons een heel goed beeld van wat er daadwerkelijk aan de hand is en hoe mensen hier in het dagelijks leven mee om moeten gaan.

Voor onze stageopdracht hebben we maatregelen verzameld om het (rivier)water schoner te krijgen voor dagelijks gebruik. Hierbij was het ook de bedoeling dat we beeldmateriaal zouden verzamelen. Niet alleen 'normale' 2D-foto's en filmpjes, maar ook 360-graden foto's en filmpjes. Dit kan gebruikt worden in Nederland om daar studenten een beter beeld te geven van de werkelijke situatie in een tropisch land in Zuidoost Azië. Samen met Lufiandi zijn we twee dagen het veld in geweest om dit beeldmateriaal te verzamelen. Als eerste zijn we naar het punt gegaan waar de Citarum ontspringt. Dit ligt hoog in de bergen, dus we moesten wel drie uur rijden om er te komen (gelukkig hadden we een auto met chauffeur). De bron was heel erg mooi. Hij was heel helder en je kon de slakjes en visjes zo op de bodem zien zitten. Niet voor te stellen dat dit dadelijk een groot open riool wordt. In het meer dat ernaast lag, werd gevist door mannen in rubber banden. Bij het meer ging Lufiandi ook even vliegen met de drone die hij mee had genomen om opnames te maken vanuit de lucht.

Vanaf het meer zijn we de Citarum stoom afwaarts gaan volgen. We kwamen langs steile hellingen waar de kans op een aardverschuiving erg groot is. Maar in plaats van dat de boeren hier bomen laten staan, maken ze de helling helemaal kaal voor de landbouw. Op korte termijn misschien winstgevend, maar niet zo slim voor de lange termijn. Ook zijn we wezen kijken bij twee verschillende manieren van melkkoeien houden. Voor de eerste liepen we de kampung in. We liepen gewoon achter Lufi aan en opeens stonden er koeien! De stallen waren letterlijk tegen de huizen aangebouwd. Heel gek om te zien. De mest van de koeien ging rechtstreeks de rivier in. De tweede manier was totaal anders. Hiervoor moesten we een grote poort door met bewaking. Toen kwamen we bij een grote koeienstal aan, net als in Nederland. Het enige verschil was dat de zijkanten grotendeels open waren voor de frisse lucht. Verder was het precies hetzelfde. Het was heel modern en goed onderhouden. Hier werd de mest verzameld, gescheiden (vloeibaar en vast) en werd het gebruikt als mest voor op het land. Heel goed dus. Het enige probleem was dat de boeren nog niet echt geloofden in 'natuurlijke' meststoffen, omdat ze denken dat de kunstmest veel beter werkt. Hiervan gebruiken ze echter te veel, waardoor er veel in het (grond)water verdwijnt.

De tweede dag zijn we begonnen op het water. We zijn namelijk door de kampung gelopen om bij de Citarum uit te komen. Daar zijn we met een soort pondje een paar keer naar de overkant en terug gevaren om goed beeld te krijgen van de rivier. Dit alles is natuurlijk ook vastgelegd in 360-graden . Het verbaasde ons dat er zo ongelofelijk veel afval voorbij kwam drijven. Het water was ook zo vies dat je nog geen centimeter diep kon kijken. Dus wie weet wat er onder het oppervlak allemaal in de rivier zit...

In de wijk naast de rivier zagen we een hele simpele methode om water schoner te maken. Het water ging door een buisje waar aan het einde een sok om zat gebonden. Het water kwam daarna in een ton met stenen en stukjes stof. Daarna ging het weer door een sok en dan was het 'schoon'. Het zag er in ieder geval wel redelijk schoon uit. En de was ermee doen kan vast geen kwaad.

Een stuk verderop zijn we weer gestopt. Dit keer bij een smalle brug over een langzaam stomend deel van de Citarum. Hier zijn we overheen gelopen om de installatie aan de andere kant te bekijken. De brug zag er heel erg gammel uit en het was maar goed dat we alweer terug waren aan de goede kant van de rivier voordat we hem eens goed hadden bekeken. Het loopgedeelte zag er al heel slecht uit, met allemaal rotte en vergane planken, maar het ijzeren frame was ook niet best en was op sommige plekken gewoon weg. Maar de brug hield ook volgeladen motortjes, dus het zou in principe goed moeten komen, toch?

De installatie aan de overkant was bedoeld om drinkwater te maken voor het dorp en zag er nog wel redelijk uit. De afvalwaterzuivering daarentegen... Die was helemaal groen van de algen en duidelijk buiten gebruik. Wel jammer, want het was juist zo'n goed initiatief! Onder de gammele brug waren allemaal viskwekerijen. De vissen waren ook bedoeld om de muggenlarven op te eten, want die zaten er heel veel in het vieze langzaam stromende water.

Daarna zijn we bij nog twee bruggen gestopt. Bij de eerste stonden aan het begin van de brug een soort hekken gemaakt van bamboe om te voorkomen dat mensen daar hun vuil dumpten in de rivier. Het werkte wel, want er lag relatief weinig afval op die locatie. Eigenlijk was het de bedoeling om nog een stukje te varen hier, maar Lufi kon zo snel geen bootje vinden. En de boot aan de overkant was te ver weg. Gelukkig maar, want die boot zag er een beetje gammel uit en ik had niet zo heel veel zin om daar in te gaan. De rivier ziet er namelijk niet zo zwemvriendelijk uit met al het (chemisch) afval dat er in zit. De tweede brug waar we stopten had ook zo'n soortgelijk hek, alleen dit keer van metaal. Ook hier viel het wel mee met het afval.

Het waren twee lange maar heel erg nuttige dagen. Wat hebben we nog meer meegemaakt:

- Een kleine aardbeving. Deze was ongeveer een week geleden ten zuiden van Java in de zee. Hij was hier 's ochtends om kwart over zes te voelen. Michael heeft hem niet gevoeld, die lag lekker te slapen. Ik werd er wel wakker van en dacht eerst nog dat het aan mij lag! Gelukkig was het maar heel zachtjes hier en is alles heel gebleven.

- De taal leren. Vooral Michael is erg bezig met zoveel mogelijk leren van de Indonesische taal. Het gaat dan ook al best aardig en de mensen hier zijn heel blij als je het probeert en helpen je graag. Michael is zelfs al bezig met een paar woordjes Sundanees (lokale taal), we kunnen al 'wilujeng wengi' (goede avond) zeggen.

- De eerste anderhalve week hebben we op een beetje illegale manier rond gecrossed door Bandung, omdat de papieren van die motor niet helemaal in orde bleken te zijn. Lufi zei dat het niet zo erg was, zolang we maar geen controle hadden van de politie. En mocht dat toch zo zijn, dan vooral niet je papieren laten zien, maar een kopie daarvan. Anders heb je kans dat die ingenomen zouden kunnen worden. De motor zou ook ingenomen kunnen worden, maar dat zou dan verder geregeld worden door het verhuurbedrijfje. Ohja, een boete krijgen zou ook nog kunnen, maar dat zou ook geregeld worden. Uh... oké. Gelukkig hebben we al die tijd de politie kunnen ontwijken tot we een nieuwe motor kregen, die (als het goed is) wel in orde moest zijn.

- Controle van de politie. Het werd opeens heel druk op de weg en een aantal motortjes bedachten op het laatste moment om toch maar niet rechtsaf (waar wij heen gingen) te gaan en toch links te gaan. Wat bleek, stond er een politiecontrole. En die pikten natuurlijk de witste personen eruit. Wij dus. Lufi had tegen ons gezegd dat alles in orde was met de motor, maar toch was het wel even spannend. Want ja, wat als ze vervelend doen en om wat voor reden dan ook Michaels rijbewijs of de motor in beslag nemen? Toch knap lastig! Gelukkig hadden we een hele aardige politie agent. En toen Michael in het Indonesisch begon te praten, was het zo goed. De agent keek naar het rijbewijs en naar de papieren van de motor en toen mochten we weer verder. Pfieuw, gelukkig maar.

- Hele harde regenbuien. En die zijn heel cool, als je droog zit tenminste. Op de motor is het geen pretje, gelukkig hebben we twee poncho's (die overigens heel mooi staan ).

Dit was het belangrijkste. Jullie horen de verhalen wel als we weer terug zijn!

Michael en Ilsa